Từ ngày 3/3, các chủ dự án đầu tư xây dựng phải có giải pháp quản lý, kỹ thuật để sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Nội dung này được quy định tại Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ban hành gần đây quy định chi tiết một số điều của Luật Xây dựng về quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Cầu Vĩnh Tuy
Ảnh: Danh Lam/VNA
Nghị định tiếp tục quy định rằng Nhà nước khuyến khích xây dựng, phát triển, đánh giá và chứng nhận các công trình xanh, tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm tài nguyên. Việc ứng dụng mô hình thông tin công trình (BIM) và các giải pháp công nghệ số trong hoạt động xây dựng cũng như quản lý, vận hành các công trình xây dựng cũng sẽ được đẩy mạnh. Khi quyết định dự án đầu tư xây dựng, người quyết định đầu tư cũng quyết định việc áp dụng BIM và các giải pháp công nghệ số hay không.
Nghị định cũng đưa ra các quy định mới đáng chú ý, bao gồm các quy định về áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài, lựa chọn phương thức quản lý dự án, yêu cầu năng lực đối với ban quản lý dự án, chủ dự án và người hành nghề xây dựng.
Quy định về áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài
Để tạo thuận lợi cho hoạt động xây dựng, Nghị định nêu rõ việc áp dụng các tiêu chuẩn nước ngoài, bao gồm tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực và tiêu chuẩn của nước ngoài, tiêu chuẩn nội bộ cũng như việc sử dụng vật liệu và công nghệ mới.
Theo đó, đối với công trình xây dựng áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài, hồ sơ thiết kế xây dựng, chỉ dẫn kỹ thuật nếu có phải có đánh giá về sự phù hợp, đồng bộ, phù hợp của tiêu chuẩn nước ngoài với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng. Các tiêu chuẩn nước ngoài đã được công nhận và áp dụng rộng rãi sẽ được ưu tiên áp dụng.
Khi áp dụng các tiêu chuẩn trong nước, chủ dự án sẽ được yêu cầu cung cấp giải trình về sự tuân thủ của các tiêu chuẩn này với các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và tính tương thích, đồng bộ với các tiêu chuẩn liên quan. Việc công bố tiêu chuẩn cơ sở phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, quy trình của pháp luật có liên quan.
Đối với vật liệu, công nghệ mới sử dụng, áp dụng lần đầu phải bảo đảm phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, phù hợp với tiêu chuẩn tương ứng và tính khả thi, bền vững, an toàn, hiệu quả.
Hình thức quản lý dự án
Theo Điều 62.1 của Luật Xây dựng năm 2014, sửa đổi theo Điều 1.19 của Luật sửa đổi một số điều của Luật Xây dựng năm 2020, có bốn phương thức quản lý được áp dụng đối với các dự án đầu tư xây dựng. Đó là: (i) Ban quản lý dự án chuyên ngành / khu vực; (ii) đơn vị quản lý dự án; (ii) tự quản lý của chủ dự án; và (iv) thuê ngoài việc quản lý dự án cho các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp.
Luật cũng quy định rõ phương thức Ban quản lý dự án chuyên ngành, khu vực được áp dụng đối với trường hợp người quyết định đầu tư giao một đơn vị quản lý đồng thời hoặc liên tiếp một số dự án đầu tư công thuộc cùng lĩnh vực hoặc thực hiện trên cùng địa bàn ( Điều 62.2).
Nghị định hiện đã quy định rõ ràng hơn khi quy định đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công, người quyết định đầu tư căn cứ vào số lượng và tiến độ thực hiện của các dự án cùng lĩnh vực hoặc thực hiện trên cùng tuyến đường, cùng địa bàn hành chính hoặc tại đề nghị của nhà thầu, lựa chọn áp dụng phương thức Ban quản lý dự án chuyên ngành hoặc Ban quản lý dự án khu vực.
Trường hợp không lựa chọn phương thức quản lý dự án nêu trên thì người quyết định đầu tư quyết định thành lập Ban quản lý dự án đơn lẻ hoặc giao chủ đầu tư thực hiện quản lý dự án hoặc thuê đơn vị tư vấn chuyên nghiệp để quản lý dự án.
Đối với dự án sử dụng vốn nhà nước không phải là vốn đầu tư công, vốn từ các nguồn khác, kể cả dự án PPP, người quyết định đầu tư có thể lựa chọn một trong bốn phương thức quản lý dự án nêu trên phù hợp với yêu cầu quản lý và điều kiện cụ thể của từng dự án và thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng dự án, nếu có.
Riêng đối với dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài, phương thức quản lý dự án phải phù hợp với quy định của điều ước quốc tế về ODA, thỏa thuận ký kết với nhà tài trợ. Trong trường hợp các hiệp định, thỏa thuận không quy định về vấn đề này thì chế độ quản lý dự án sẽ thực hiện theo Nghị định này.
Quy định cho phép chủ dự án thành lập ban quản lý dự án đơn lẻ là điểm mới đáng chú ý của Nghị định 15. Theo quy định hiện hành, phương thức quản lý này chỉ áp dụng đối với dự án nhóm A liên quan đến công trình xây dựng cấp đặc biệt hoặc công trình công nghệ cao. Theo Nghị định 15, chủ dự án có thể thành lập một ban quản lý dự án duy nhất để quản lý trực tiếp một hoặc nhiều dự án do mình quản lý.
Tuy nhiên, Ban quản lý một dự án không còn được coi là “đơn vị sự nghiệp trực thuộc chủ dự án, có tư cách pháp nhân độc lập" mà là“ tổ chức trực thuộc chủ dự án ”. Ban quản lý một dự án có con dấu riêng và được mở tài khoản tại kho bạc nhà nước hoặc ngân hàng thương mại để thực hiện nhiệm vụ quản lý dự án do chủ dự án giao; chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ dự án về kết quả thực hiện công tác quản lý dự án.
Yêu cầu về năng lực đối với ban quản lý dự án, chủ dự án và người hành nghề xây dựng
Cũng giống như các quy định hiện hành, Nghị định 15 không yêu cầu Giám đốc ban quản lý dự án đầu tư chuyên ngành / khu vực phải có chứng chỉ hành nghề quản lý dự án, trừ trường hợp đồng thời là Giám đốc dự án cụ thể. Tuy nhiên, quy định rõ hơn về yêu cầu bằng cấp đối với người đảm nhiệm các chức danh nghề nghiệp khi cho rằng người đó phải có chứng chỉ hành nghề giám sát xây dựng hoặc định giá chứ không phải “chứng chỉ hành nghề phù hợp với công việc” như quy định hiện hành.
Nghị định cũng đưa ra các điều kiện cụ thể trong trường hợp chủ dự án tự quyết định quản lý dự án của mình, thay thế yêu cầu mơ hồ “có đủ năng lực” bằng quy định cụ thể rằng người có chức danh “giám đốc dự án” phải có chứng chỉ hành nghề quản lý dự án, ngoại trừ dự án chỉ thuộc diện lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật. Yêu cầu này cũng được áp dụng cho các giám đốc dự án làm việc trong các ban quản lý dự án đơn lẻ. Trong khi đó, người đảm nhiệm chức vụ phải có chứng chỉ hành nghề giám sát, định giá xây dựng phù hợp với (các) dự án, công việc mình phụ trách hoặc công việc mà mình thực hiện.
Nghị định 15 cũng quy định chi tiết về điều kiện, thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng cho cá nhân.
Theo đó, chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng sẽ được cấp cho người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; có giấy phép cư trú hoặc giấy phép lao động do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp đối với người nước ngoài và người Việt Nam định cư ở nước ngoài; đã được đào tạo chuyên nghiệp về chuyên ngành có liên quan và làm việc trong một thời gian nhất định trong lĩnh vực có liên quan; và vượt qua bài kiểm tra bắt buộc. Hồ sơ đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng có thể nộp trực tuyến, gửi qua đường bưu điện hoặc chuyển phát tận nơi. Cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp Giấy chứng nhận cho người đủ điều kiện trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Riêng nhà thầu nước ngoài sẽ bị thu hồi giấy phép hoạt động xây dựng nếu: nhà thầu giả mạo giấy tờ trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoạt động xây dựng; nhà thầu sửa chữa, tẩy xóa hoặc làm sai lệch giấy phép; giấy phép có sai sót do lỗi của cơ quan cấp giấy phép; hoặc giấy phép đã được cấp không đúng thẩm quyền.
Nghị định 15 thay thế Nghị định 59 năm 2015 và Nghị định 42 năm 2017 về quản lý dự án đầu tư xây dựng và một số điều của Nghị định 100 năm 2018 về điều kiện đầu tư kinh doanh trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Bãi bỏ các quy định của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương trái với Nghị định 15.
Source: Vietnamlawmagazine
